De betekenis van de naam Meulenbelt

Bron: Tijdschrift - Gens Nostra, 62 (2007), blz 561

"Ver vóór de verplichting een familienaam aan te nemen of deze te laten registreren, ging de vadersnaam de bij- of toenaam vooraf. Dergelijke oude namencombinaties zijn: Johannes Teijes van de Molen, Anne Goitzens van der Meulen, Jan Jansen Muller, Jan Hendriks Mulder, Hendrik Harmenssoon Meulenbelt, Jakob Jakobs Molenkamp en Corstiaan Hendrik Geldens Molegraaf.

De achternaam kwam geleidelijk in gebruik. In de tweede helft van de achtiende eeuw beschikt een aanzienlijk deel van de Nederlands bevolking over een achternaam. In de stad eerder dan op het platteland. In Holland eerder dan in andere gewesten, in de hogere inkomensklassen eerder dan in de lagere klassen.

De aardrijkskundige familienamen kunnen ook op een indirecte manier verkregen zijn. Bijvoorbeeld van het veld, het kamp, de winkel (veldnamen) die naar een molen zijn vernoemd. Of naar een beek, de rivier, het meer (waternaam), het bos (bosnaam), de berg, de belt, de polder, het dal (hoogte -en laagtenamen), de hoeve, de herberg, het huis, de dam, de steeg of de dijk (de bebouwing) waaraan de naam van een molen is verbonden.

Beltmolen in Gassel
Beltmolen in Gassel

Vaak zijn deze aardrijkskundige namen (toponiemen) uitgegroeid tot echte dorpen en steden.

De familienamen
Meulebeke, Molenhoek,
Molenhoek, Molenschot,
Molenwijk, Molenaarsgraaf, Meulstadt,
Mühlstadt, Molendorp,
Möllendorf, en Van Molenvliet zijn daarvan voorbeelden."

Bron: Boek - Van Boerenland tot Stadsrand - G.J. Eshuis, blz 67, " ´t Meulenbelt en zijn bewoners"

"Waarmee en wanneer de geschiedenis van ´t Meulenbelt eigenlijk begint is niet bekend. Dit vroeger wel zeer overdadig met water gezegende gebied, behoorde indertijd tot de gronden waarop (waarschijnlijk al begin 14e eeuw) met toestemming van de heer van Almelo, zich enkele Hollandse kolonisten vestigden, die toen de Hollandergraven reeds voorlopig moeten hebben gekanaliseerd. Omdat de afwatering hier een vrijwel hopeloze zaak was, hebben zij zich in combinatie met latere Friese kolonisten terug getrokken achter de door hen gezamenlijke opgeworpen meer bescherming biedende ´Kaowal´, de kade langs de Vriezenaa.

De eerste nederzetting op ´t Meulenbelt zal waarschijnlijk gericht zijn geweest op de visserij met als nevenbedrijf de turfschipperij. De naam ´Meulenbelt´ dwingt tot de veronderstelling dat hier eens een molen moet hebben gestaan. Dit is mij tot nu toe echter nog in geen enkel mondeling of schriftelijke overlevering bevestigd. Aangezien Dikkers nog in ´t begin van deze eeuw voor de bemaling van de gronden om de Bleskolk een stoomgemaal in bedrijf had, is het zeker niet onmogelijk dat ook op ´t Meulenbelt eens een (wind)-molen heeft gestaan ten behoeve van de bemaling van dit tussen wallen liggende terrein."

Beltmolen in Gassel
Beltmolen in Hernen

Bron: Internet - De Hollandse Molen en Meerstens Instituut, Nederlands Familienamen Databank


Conclusie

"Meulenbelt" is Angelsaksisch voor molen op een belt. Een belt is een aarden berg. Een beltmolen is ook een speciaal type molen.